Een koopcontract bij je puppy

Een artikel geschreven door Iaira Boissevain.

Is dat contract wel rechtsgeldig?

We willen een puppy, en we willen die puppy NU. Als je dan de blijde tijding krijgt dat er een pup beschikbaar is, spoed je je naar de fokker, knuffelt je puppy, ondertekent de documenten en gaat je verheugen op je hondje. Of je krijgt de documenten een dag voor afhalen per mail met het verzoek om te tekenen en te betalen. Die papieren, ach, dat zal wel. Het is toch een goede fokker dus het zit vast wel goed. En bovendien wil je dat hondje, en de rest is bijzaak.

Als alles goed gaat zijn contracten vooral saai. Ze verdwijnen in een map of la, en je vindt ze terug bij je volgende verhuizing. Contracten worden pas spannend als er dingen fout gaan. De hond blijkt een aandoening onder de leden te hebben, moet verplicht worden gecastreerd, of juist drie keer worden ingeleverd om mee te fokken, de hond is alleen in bruikleen, wordt pas eigendom nadat er aan bepaalde voorwaarden is voldaan, en noem maar op. En dan beginnen de tegenvallers. Want je dierenarts adviseert je om die hond helemaal niet te castreren. Of je hond is zo onzeker dat het je geen goed plan lijkt. Of het valt toch wel ontzettend tegen om je hond wekenlang te missen omdat ze een nest moet krijgen en te weten dat ze dan in een schuur ligt. Of je hebt afgesproken dat je bij problemen naar een specialist moet die de fokker mag aanwijzen, maar bij nader inzien is dat honderden kilometers weg, en met de huidige benzineprijzen is dat toch wel een hik.

Kan dat zomaar?

Kortom, je wilt onder dat contract uit. Kan dat? En is dat contract wel rechtsgeldig?

De laatste vraag is eigenlijk de eerste: is dat contract wel rechtsgeldig? Want je had je toen je tekende helemaal niet gerealiseerd welke gevolgen dat zou hebben. Dat mag toch allemaal niet zomaar?

Juridisch zien we het in Nederland vrij eenvoudig. Ons basisuitgangspunt is ‘contractsvrijheid’; de vrijheid om af te spreken wat je wilt, met wie je wilt en hoe je het wilt. De overheid bemoeit zich daar niet mee, er is bijna niets wat niet ‘mag’, behalve zaken die elders strafbaar zijn gesteld, zoals een huurmoord, dat mag natuurlijk niet. Verder is iedereen vrij. Je mag een fiets kopen voor 5, 50, 500 of 5000 euro, zelf weten. Je kunt een oude tv van markplaats halen, of een gloednieuwe bij de elektronicawinkel, zelf weten. Je kunt korting bedingen, extra garantie kopen, verzin het allemaal maar. De basisregel is: vrijheid.

Dat is voor honden niet anders. Je mag zelf besluiten bij wie je een hond koopt, voor welk bedrag, onder welke voorwaarden en alles wat erop en eraan zit. En de fokker mag zelf bepalen aan wie hij/zij een hond verkoopt. Geen van beiden is tot iets verplicht, totdat er een overeenkomst is gesloten. Want vrijheid blijheid, maar wel gevolgd door basisregel 2 in ons rechtssysteem: als je de overeenkomst dan aangaat, dan is is deze ook bindend. Dat geldt voor mondelinge en schriftelijke overeenkomsten, we gaan hier uit van een schriftelijke overeenkomst, ook wel contract genoemd.

Daarmee is de eerste vraag beantwoord: is dit contract rechtsgeldig? JA. Als je jezelf eraan hebt gebonden door je handtekening te zetten, dan zit je eraan vast.

Maar er is tegen mij gelogen, hoe zit dat?

Natuurlijk zijn er omstandigheden denkbaar dat je verkeerd bent voorgelicht. De auto met de teruggedraaide kilometerteller, de antiekhandelaar die je moeder met alzheimer wat mooie spullen ontfutselt, dat soort dingen kunnen ertoe leiden dat een contract niet geldig is. Om daar echter een beroep op te kunnen doen, zul je naar de civiele rechter moeten; en dat is een lastige en kostbare procedure. De rechter zal ook kritische vragen stellen over de opstelling van beide partijen. Heb je zonder informatie of onderzoek een fiets van markplaats gekocht voor een paar tientjes? Dan kan je niet alles op de verkoper afschuiven, je had zelf onderzoek moeten doen. Want, daar gaan we weer: contractsvrijheid. Je was niet verplicht om die fiets te kopen, daar was je zelf bij.

Ja maar ik besefte niet waar ik voor tekende.

Dat gaat hier dus niet helpen. Het uitgangspunt is contractsvrijheid. Je mag een pup kopen, je bent het niet verplicht. Je mag naar deze fokker, je bent het niet verplicht. Als er geen pistool op je hoofd wordt gezet, als er niet aantoonbaar tegen je wordt gelogen, dan is het je eigen verantwoordelijkheid om te besluiten of je hiervoor wilt tekenen ja of nee. Het is ook je eigen verantwoordelijkheid om het contract voordat je het tekent goed door te lezen.

Maar het is toch een schande dat dat mag?

Terug naar het uitgangspunt: in dit land zijn we vrij in onze contracten. Er is geen overheid die erop toeziet of de fokker u wel een redelijk contract voorlegt, populair gezegd: “je bent er zelf bij”.

En als ik het toch wil aanvechten?

De enige mogelijkheid om onder een contract uit te komen, is ofwel in overeenstemming met degene met wie je het contract hebt afgesloten, ofwel met een gang naar de rechter. Contracten vallen onder het ‘civiele recht’, niet onder bijvoorbeeld het strafrecht of bestuursrecht. Een rechtsgang in het civiele recht is lastig en duur. Je moet een advocaat inschakelen om een dagvaarding te maken (of wachten tot de fokker jou dagvaardt), je moet stukken schrijven, laten schrijven, aanleveren, je moet naar een zitting en griffierechten betalen. En het is niet zo dat als je alles terugkrijgt als je wint. Als de rechter jou gelijk geeft krijg je een heel klein deel terug, maar niet voldoende. Een civiele rechtszaak is een prijzige aangelegenheid. En nogmaals: die rechter wijkt bijna nooit af van het uitgangspunt: als je tekent zit je eraan vast. Had je dat niet gewild? Had je niet moeten tekenen.

Een handtekening is bindend!
De belangrijkste tip: lees een contract VOORAF heel kritisch door, en vraag je bij iedere bepaling af: wil ik dit echt? Wil ik mijn hond verplicht laten castreren of er verplicht mee fokken? Wil ik dat de fokker nog een jaar eigenaar blijft? Kan en wil ik aan al deze bepalingen voldoen?
Zo niet, dan kunt u kijken of u het met de fokker eens kunt worden over andere bepalingen, want ook dat mag u voorstellen.

Voor fokkers geldt hetzelfde: ziet u het eigenlijk niet zitten met deze kopers? U bent niet verplicht een hond te verkopen, totdat de afspraken vastliggen.

Voor beiden, denk erom: e-mails, appjes en messengerberichten tellen ook als vastleggen.

Wordt u het niet eens en wilt u aan dit contract niet gebonden zijn? Vertrek. Honden genoeg in de wereld.