De Nederlandse Schapendoes is oorspronkelijk gefokt om schapenkuddes bijeen te drijven en te beschermen. Het zijn van nature echte herders en moeten daarom voldoende beweging en mentale uitdaging krijgen in het dagelijkse leven. Anders kan hij zich vervelen. De Nederlandse schapendoes is vrolijk, trouw en aanhankelijk, maar kan ook eigenwijs zijn. Hij heeft daarom een consequente eigenaar nodig die de regels bepaalt. De lange vacht van de Schapendoes mag in alle kleuren voorkomen. Ze zullen zich goed thuis vinden in een gezin, mits ze hun energie en mentale behoeften voldoende kwijt kunnen. De Nederlandse Schapendoes wordt gemiddeld tussen de 40 en 50 cm. Het gewicht ligt gemiddeld tussen de 12 en 25 kg.